آیا تاکنون برایتان پیش آمده است که هنگام خرید کیف پول چرمی اصل و مرغوب یا پوشیدن پالتویی بینظیر از چرم طبیعی گاو یا استفاده از انواع کیف های زنانه و مردانه چرمی و حتی انواع کمربند به این فکر کرده باشید که فرآیند و مراحل تولید چرم طبیعی چیست؟
در این مقاله ما به شما مطالبی آموختنی در رابطه با فرایند تولید چرم طبیعی را شرح میدهیم که شما عزیزان بتوانید اطلاعات مفیدی را در رابطه با چرم بدانید.
تاریخچه چرم و صنعت دباغی در جهان
چرم یکی از اولین تولیدات انسان بوده است. به این ترتیب صنعت دباغی صنعتی ارزشمند و کهن است که اجداد ما برای محافظت از تن و بدن خود آن را ابداع کرده و رشد دادهاند.
تولید چرم از پوست گاو در میان رومیان نیز رواج بسیاری داشته است. آنها از چرم برای ساختن کفش، لباس و تجهیزات نظامی از جمله سپر و زین اسب استفاده میکردهاند.
یافتههای باستان شناسان نیز ثابت میکند که انسان همیشه از چرم برای ساختن ابزار، پوشیدنیها، صندلی و پوششهای تخت روان بهره برده است.
طرز تهیه چرم از پوست حیوانات
برای اینکه تکهای از پوست حیوانات در کارخانههای دباغی تبدیل به چرم شود، مراحل طولانی و پیچیدهای را طی میکند. همچنین به دلیل آن که چرم از پوست حیوانات مختلفی ساخته میشود، در فرآیند تولید چرمهای مختلف تفاوتهایی وجود دارد.
به طور مثال شاید تولید چرم از پوست شتر مرغ کمی سادهتر از ساختن چرم از پوست گاو باشد.
اما تقریباً هر پوستی برای تبدیل شدن به چرم این مراحل را از سر میگذراند:
انتخاب پوست سالم
نخستین مرحله برای تبدیل شدن یک پوست به چرم این است که پوستهای به جا مانده در کشتارگاهها به شکل دقیقی بررسی شوند تا از میان آنها پوستهایی انتخاب شود که در اثر مشکلاتی نظیر گزش حیوانات یا ضربههای شدید دچار آسیبدیدگی نشده باشند.
پوستی که به هر دلیل سوراخ شده باشد برای تبدیل شدن به چرم مناسب نیست.
سلامت پوستهای انتخابی باید تا رسیدن به کارخانه چرمسازی حفظ شود. به همین دلیل در پروسه انتقال پوست به کارخانه تولید چرم طبیعی یا آنها را نمک سود میکنند یا پوستها را در یخچالهای مخصوصی نگهداری میکنند.
تمیزکردن پوست
به محض رسیدن پوستهای سالم به کارخانه تولید چرم طبیعی، مرحله تمیز کردن پوستها آغاز میشود. در این مرحله باید هرگونه گوشت باقی مانده به پوست، مو، پشم، خاک یا نمک نگهدارنده با دقت از روی پوست پاک شود.
پوست گاو پس از تمیز شدن بسیار ضخیم است. به همین دلیل باید با دقت چند لایه از روی آن برش داده شود. هرکدام از این لایهها برای تولید نوع خاصی از چرم مورد استفاده قرار میگیرند.
به طور مثال پوستهای پرزدار نزدیک به سطح برای تولید چرم نوبوک مورد استفاده قرار میگیرند و لایههای پایینتر برای تولید جیر کنار گذاشته میشوند.
برش زدن و تراش دادن چرم باعث میشود ضخامت چرم برای تولید محصول نهایی تنظیم شود. چرا که هر محصول چرمی نیازمند ضخامت خاصی است.
دباغی
پوست حیوانات یک ساختار پروتئینی دارد. در فرآیند دباغی ساختار پروتئینی پوست روی آن تثبیت میشود. تثبیت کردن این ساختار پروتئینی روی پوست باعث میشود چرم دوام بیشتری داشته باشد.
همچنین زمانی که چرم در معرض مواد شیمیایی یا رطوبت مدام قرار میگیرد کمتر تجزیه شده و آسیب جدی نبیند.
پروسه دباغی چرم طبیعی در مراحل تولید چرم فرآیندی پیچیده است. در این مرحله تکههای پوست به تدریج و با زحمت زیاد تبدیل به چرم میشوند.
کته جالب توجه در خصوص دباغی چرم آن است که این مرحله مهم در فرآیند تولید چرم طبیعی در طول سالیان تغییر چندانی نداشته است. گرچه دستگاههای مدرن به کمک آن آمدهاند اما هنوز هم تجربه حرف اول را در آن میزند.
فرزکاری
دباغی اولیه با حفظ و متوقف کردن تجزیه پوست، پوست را به چرم خام تبدیل میکند. در این مرحله پوست به همراه نمکهای مخصوصی موسوم به نمکهای کروم (که جزو مواد چرم سازی است) یا نوع خاصی از یک ماده گیاهی در یک دستگاه خاص قرار داده شده و تا حداقل 8 ساعت میچرخد.
نمک مخصوص، ماده گیاهی خاص و چرخش طولانی، پوست را کوبیده و آن را نرم میکنند. پس از آن روغنهای طبیعی مخصوص و چربی گاو به چرم اضافه میشود تا به آن قدرت و در عین حال لطافت بدهند.
پس از دباغی، پوستها در دستگاه خاصی قرار میگیرند تا رطوبت اضافی موجود در آنها توسط فشاری که غلتکی مخصوص به پوستها وارد میکند از بین برود.
بعد از آن که پوستها به تدریج خشک شد، آن را باتوجهبه ویژگیهایی نظیر اشکالات ایجاد شده روی پوست به واسطه گزش سطحی حشرات دستهبندی میکنند.
در این دسته بندی چرمهای آنیلین و نوبوک در بالاترین سطح قرار دارند. درحالیکه چرم روکشدار یا برجسته ممکن است کیفیت کمتری داشته باشند.
پس از دستهبندی پوستها بر اساس کیفیت، آنها را در یک پلاستیک مخصوص میپیچند تا به طور کامل خشک شوند.
پوستها در این مرحله دارای لبههای نامنظمی هستند که باید تراشیده و یکدست شوند. پوستهای یکدست شده با ضخامت یکنواخت و مشخص برای استفاده در تولید محصول نهایی دستهبندی میشوند.
کنارههای بریده شده چرم برای استفاده در تولید تسمه و سایر محصولات فرستاده میشوند.
رنگرزی
در این مرحله به چرم رنگ بخشیده میشود. به دلیل مصرف روزافزون چرم در انواع پوشیدنیها و سایر صنایع، اکنون هر کارخانه چرمسازی مجهز به انواع رنگ در طیفهای گوناگون برای رنگ کردن چرم خام است.
مرحله رنگرزی چرم نیز بسیار طولانی است. پوستها در سطلهای بزرگ رنگ قرار داده میشوند و پس از حداقل 8 ساعت که در آن ماندند به طور کامل بررسی میشوند تا صد در صد از رنگ اشباع شده باشند.
شرط کامل رنگ گرفتن چرم این است که هیچ رنگی در سطل باقی نمانده باشد و آب باقی مانده در سطل کاملاً شفاف باشد. پس از این مرحله پوست یا همان چرمهای رنگ گرفته دوباره در هوا یا خلأ خشک میشوند.
سپس به این پوستهای خشک شده بخار زده میشود تا دوباره مرطوب شوند و قدرت شکل پذیری، انعطاف و برش داشته باشند و به این ترتیب رنگ های مختلف کیف چرم مردانه و زنانه به وجود می آید.
کلام پایانی
در این مقاله برای شما عزیزان تاریخچه چرم طبیعی و روند تشکیل آن را شرح دادیم تا شما عزیزان بتوانید اطلاعات بیشتر و مفیدتری درباره چرم داشته باشید. چنانچه در رابطه با مطالب گفته شده سوالی داشتید میتوانید در قسمت کامنتها با ما در میان بگذارید.